To, na co najczęściej uskarżają się małżonkowie  to ich wzajemne zachowania. „Jak on mnie traktuje”, „jej zachowanie wskazuje jak bardzo nie liczy się ze mną” – tego typu skargi pojawiają się jako typowe na pierwszych spotkaniach w ramach terapii par. Rzeczywiście zachowanie wydaje się być  najbardziej  widocznym  elementem, po stanie którego można dokonać wstępnej diagnozy sytuacji w związku. Istnieje kilka wymiarów behawioralnych, których dysfunkcja szczególnie znacząco wpływa na kształt relacji partnerskiej. Wśród nich znacząco ważny  jest poziom pozytywnych wymian behawioralnych.

Partnerzy w codziennym funkcjonowaniu kierują do siebie szereg zachowań, które mają w zamierzeniu wpłynąć na postawę wzajemną i wywołać określoną reakcje emocjonalną. Wiele klasycznych już badań potwierdza, że poczucie satysfakcji ze związku jest powiązane z rodzajem wzajemnych zachowań partnerów. Pary dysharmonijne charakteryzuje niższy stosunek reakcji nagradzających i przyjaznych, wyższy zaś karzących (Jacobson i Margolin , 1979; Stuart, 1980) . Powoduje to z jednej strony negatywny klimat emocjonalny w parze, z drugiej zaś wzmacnia dysfunkcyjne koło wzajemnych negatywnych wymian behawioralnych, w których odpowiedzią na negatywne zachowania na ogół są równie nieprzyjazne reakcje.

Co ciekawsze zadowolone i skonfliktowane pary nie różnią się ilością i rodzajem sytuacyjnych problemów. Różnica tkwi głównie w tym, że wśród par niezadowolonych występuje znacznie mniej wzajemnych reakcji, które można określić jako pozytywne (Epstein i Baucom , 2002).  Problem braku wzajemnych pozytywnych wzmocnień  nasila się także z uwagi na fakt, że zachowania niepożądane mają  znacząco większy wpływ na satysfakcję niż te pozytywne, które często są w sposób naturalny traktowane jako oczywiste, a przez to nie zawsze są zauważane i doceniane (Gottman, 1994).  Stałe pozytywne wymiany zachowań chronią partnerów przed reakcją  automatycznej negatywnej odpowiedzi na pojedyncze niepożądane zachowanie.  W konsekwencji nie powoduje to powstawania serii negatywnych wymian, jakże charakterystycznych dla par skonfliktowanych (Jacobson , 1992).

Literatura cytowana :

  1. Epstein N.B., Baucom D.H. (2002). Enhanced cognitive- behavior therapy for couples: A contextual approach. Washington, DC: American Psychological Association
  2. Gottman J.M. (1994). What predicts divorce? Hillsdale. NY: Erlbaum.
  3. Jacobson N.S. (1992). Behavioral couples therapy: A new beginning . Behavior Therapy, 23, 493-506.
  4. Jacobson N.S., Margolin G. (1979). Marital therapy. New York: Brunner/Mazel.
  5. Stuart R.B. (1980). Helping couples change. New York : Guilford Press.

Autor: Wojciech Stefaniak . Więcej na : wojciechstefaniak.com.pl