Szereg badań potwierdza zależności pomiędzy dobrym komunikowaniem się , prawidłowym rozwiązywaniem konfliktów i oceną jakości związku (np. Budzyna – Dawidowski, 1994; Ryś, 2000).

Małżonkowie zadowoleni  sięgają częściej po racjonalne rozwiązania konfliktu, są mniej agresywni i bardziej zjednujący (Bell, Cowan i inn. 1995; Tryjarska 2003). W sytuacjach konfliktowych  małżonkowie niezadowoleni ze związku częściej stosują w komunikacji strategie walki, wymuszania i odrzucania. Mają także tendencję do odwzajemniania komunikatów negatywnych emocjonalnie i eskalacji zachowań negatywnych. Przekazują też mniej komunikatów pozytywnych (Gottman i Levenson, 1986; Tryjarska,  2003) . Pojawienie się jednego negatywnego komunikatu podnosi prawdopodobieństwo negatywnej odpowiedzi i zmniejsza możliwość odpowiedzi pozytywnej u osób niezadowolonych ze związku (Margolin i  Wampold, 1981). Ponadto małżonkowie niezadowoleni ze związku nie doświadczają poczucia wspólnoty, nie mają poczucia równości i szacunku. Coraz częściej i intensywniej natomiast pojawiają się w tych parach takie zjawiska jak  chłód emocjonalny, frustracja i deprecjonowanie partnera (Braun- Gałkowska 1992). W  sytuacji konfliktowej żony częściej niż mężowie wyrażają niezgodę, częściej przekazują negatywne komunikaty niewerbalne oraz odwzajemniają negatywne emocje w intensywniejszej postaci (Gottman, Markman i inn. , 1977).

Badacze poszukują także związków pomiędzy satysfakcją z małżeństwa a stylem radzenia sobie ze stresem, na ogół intensywnie obecnym w sytuacji konfliktowej. Małżonkowie umiejący efektywnie postępować z sytuacją stresową lepiej funkcjonują w związkach.  Żony niezadowolone istotnie częściej stosują styl radzenia sobie skoncentrowany na emocjach własnych niż żony zadowolone. Sposobem rozwiązywania, najczęściej  mało efektywnym,   problemów małżeńskich staje się dla nich  fantazjowanie, przeżywanie i  myślenie życzeniowe. Mężowie zadowoleni istotnie częściej niż niezadowoleni stosują styl zadaniowy oparty na konstruktywnym podejściu do problemu,  a wykazują obniżoną skłonność do stylu emocjonalnego. (Szczepaniak, Strelau, Wrześniewski , 1996 ; Plopa, 2005).

Warto dodać, że sytuacje stresowe i problemowe stanowią nie tylko przedmiot troski dla par, ale są także doświadczeniem, które może kształtować korzystne z rozwojowego punktu widzenia postawy i orientacje emocjonalno- poznawcze..  Dzięki rozwijającej się w toku życia zdolności adaptacji osoba może postrzegać  świat jako bardziej kontrolowalny, sensowny i zrozumiały.  To pomaga przy kolejnych pojawiających sie sytuacjach stresowych traktować je jako wyzwanie a nie zagrożenie. Z drugiej strony zaś mała plastyczność zachowań, słabe korzystanie z dostępnych zasobów, niski poziom refleksyjności, słabe komunikowanie własnych  stanów emocjonalnych wiążą się z niskim poczuciem adaptacyjności i  z brakiem satysfakcji ze związku. (Plopa, 2005).

Literatura  cytowana:

  1. Bell, F.L., Cowan, P., Cowan, C.P. (1995). Whos got the power ? Gender differences in partners perceptions of influence during marital problem- solving discussions. Family Process,34, 303- 321.
  2. Braun- Gałkowska, M.(1992). Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa. Lublin: TN KUL.
  3. Budzyna- Dawidowski, P.(1994). Komunikacja w rodzinie. W: B.de Barbaro (red.), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Collegium Medicum UJ.
  4. Gottman J.M., Levenson R.W. (1986). Assessing the role of emotion in marriage. Behavioral Assessment, 8, 31-48.
  5. Gottman, J.M., Markman, H., Notarius, C.I.(1977). The topography of marital conflict: a sequential analysis of verbal and nonverbal behavior. Journal of Marriage and Family, 39,461-471.
  6. Margolin, G., Wampold, B.W.(1981).Sequential analysis of conflict and accord in distressed and nondistressed marital partners. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 49, 554- 567.
  7. Plopa, M.(2005a). Psychologia rodziny :teoria i badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
  8. Ryś, M.(2000). Uwarunkowania konfliktów i kryzysów w małżeństwie i rodzinie. Przyczyny, przebieg, skutki i sposoby rozwiązania. W: E. Milewska, A. Szymanowska (red.), Rodzice i dzieci. Psychologiczny obraz sytuacji problemowych. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN,22-45.
  9. Szczepaniak, P., Strelau, J., Wrześniewski, K.(1996). Diagnoza stylów radzenia sobie ze stresem za pomocą polskiej wersji kwestionariusza CISS Endlera i Parkera. Przegląd Psychologiczny, 39, 1-2, 187-210.
  10. Tryjarska, B.(2003).Komunikacja między małżonkami niezadowolonymi ze związku. Nowiny Psychologiczne, 4,5-14.

Autor: Wojciech Stefaniak . Więcej na : wojciechstefaniak.com.pl